Keysəriyyə əməliyyatı və normal doğum: Hansı daha uyğundur?
Keysəriyyə əməliyyatı və normal doğum: Hansı daha uyğundur?
Doğuş ananın və körpənin sağlamlığı baxımından həyati əhəmiyyət kəsb edən bir mərhələdir. Bu mərhələdə ən çox verilən suallardan biri isə budur: Keysəriyyə əməliyyatı daha yaxşıdır, yoxsa normal doğum? Bu yazıda hər iki doğuş formasını tibbi, statistik və praktik cəhətdən təhlil edəcəyik.
Normal doğum nədir?
Normal doğum (vaginal doğuş) qadının uşaqlıq yolundan təbii yolla baş verən doğuş prosesidir. Adətən ana və körpə üçün ən sağlam seçim hesab olunur, çünki:
- Doğal prosesdir, orqanizmin öz mexanizmləri ilə baş verir.
- Bərpa müddəti daha qısadır, ana daha tez ayağa qalxır.
- Körpə doğulduqdan dərhal sonra ana ilə dəridən dəriyə təmas mümkündür.
- Uşağın immun sistemi doğum kanalından keçərkən təbii bakteriyalarla tanış olur.
Keysəriyyə əməliyyatı nədir?
Keysəriyyə (sezaryen) əməliyyatı, körpənin ananın qarın və uşaqlıq divarı kəsilərək çıxarıldığı cərrahi prosedurdur. Aşağıdakı hallarda tövsiyə olunur:
- Körpənin səhv vəziyyətdə (məsələn, yan vəziyyət) olması
- Ciftin aşağı yerləşməsi və ya qopması
- Ana və ya körpənin həyati təhlükədə olması
- Əvvəlki doğuşların keysəriyyə ilə olması
- Dölün çox böyük olması və ya doğuşun irəliləməməsi
Doğuş formalarının üstünlükləri və riskləri
| Kriteriya | Normal Doğum | Keysəriyyə |
|---|---|---|
| Bərpa müddəti | 1-2 gün xəstəxana, 1 həftəlik ev bərpası | 3-5 gün xəstəxana, 4-6 həftəlik ev bərpası |
| Əməliyyat riski | Minimal | Cərrahi risklər: qan itirmə, infeksiya və s. |
| Növbəti doğuş | Təbii şəkildə mümkündür | Yenə keysəriyyə ilə olma ehtimalı yüksəlir |
| Əməyin başlanması | Təbii | Süni başlanır və planlıdır |
| Körpəyə təsiri | Daha çox oksigenlə doğulur | Tənəffüs problemləri ehtimalı daha yüksək |
Statistikalarla keysəriyyə və normal doğum
- Dünya Səhiyyə Təşkilatı (DST) bildirir ki, keysəriyyə əməliyyatı doğuşların 10-15%-i üçün tibbi cəhətdən zəruridir.
- Braziliya: 55-60%
- Türkiyə: 50%-dən çox
- Azərbaycan: 2023 məlumatlarına görə təxminən 35-40%
Keysəriyyələrin artması daha çox planlı və rahat doğuş arzusu, tibbi sığorta sistemləri, estetik səbəblər və qorxu ilə bağlıdır.
Tibbi tövsiyələr və psixoloji təsirlər
Tibbi baxımdan
Hər bir doğuş fərdidir. Həkimin məsləhəti və hamiləlik gedişi həlledici amildir. Tibbi zərurət yoxdursa, normal doğum birinci seçim olmalıdır.
Psixoloji baxımdan
Normal doğum anada özünüqavrama və güvən hissini artırır. Keysəriyyə əməliyyatı sonrası bəzən anadan-körpəyə bağlılıqda gecikmə müşahidə edilir.
Nəticə
Doğuşun forması ilə bağlı qərar verərkən yalnız rahatlıq və qorxular yox, tibbi göstəricilər və ana-körpə sağlamlığı əsas götürülməlidir. Normal doğum təbii və faydalı olsa da, bəzən keysəriyyə həyatı xilas edən bir seçim ola bilər. Ən vacibi isə, qərarın peşəkar həkimlə birgə verilməsi və anaların doğru məlumatlandırılmasıdır.
